റെയിൽവെ സ്റ്റേഷനിലെ സ്റ്റെപ്പിനടുത്ത് കണ്ട കളിപ്പാട്ടക്കടയ്ക്ക് മുമ്പിലെത്തിയപ്പോൾ സത്യൻ മാഷ് ഒരു ചോദ്യം.
"മോന് കളിക്കോപ്പ് ഒന്നും വാങ്ങണ്ടേ? നല്ല ഐറ്റംസ് ഉണ്ട്..."
"ആ... യെഹ് കിത്ന ?" ട്രാക്ടർ പോലെയുള്ള ഒരു കളിപ്പാട്ടം എടുത്ത് പുറത്ത് നിന്നിരുന്ന കടയുടമയോട് ഞാൻ ചോദിച്ചു.
" എക് സൗ ബീസ്..."
"അവിടെ അറുപത് രൂപയേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളു... അതിന് കിട്ടും... പേശണോ?" സത്യൻ മാഷ് എന്നോട് പതുക്കെ ചോദിച്ചു.
"ഫിക്സഡ് പ്രൈസ് .. ന സ്യാദ... ന കമി.." ഞങ്ങളുടെ കുശുകുശുക്കൽ കേട്ട കടയുടമ പറഞ്ഞു.
"ദേഖോ.. മേം ഹിമാചൽ സെ ഹും.. മേര ദോ ബായിയോം ഹേ... ഹിമാചൽ മേം കാം കർത ഹേ... " അയാൾ അയാളുടെ കഥ പറയാൻ തുടങ്ങി.
"വെ സബ് സർകാരി ജോബ് കർത ഹെ... മേം ദസ് സാൽ ഹുവ യഹ് ദൂകാൻ ചൽ രഹാ ഹൂം... ഇസ് സെ മേം ദൊ ഫ്ലാറ്റ് ബനായ ഹിമാചൽ മേം..." സത്യമാണോ ബഡായിയാണോ എന്നറിയില്ലെങ്കിലും ഞങ്ങൾ കേട്ട് നിന്നു.
"മാലും , കൈസ യഹ് ?"
"നഹീ..."
"അപ്ന കാം ഖുശി സെ കരോ... ഈമാൻ സെ കരോ... മേര ചീസ് അച്ചാ ഹെ... ദാം കമീ കർനെ ക സരൂരത് നഹിം... ആപ് പസന്ത് ഹോ ലേ ലോ, നഹീം തോ ചലോ ..." അയാൾ തൻ്റെ നയം വ്യക്തമാക്കി.
പറയുന്നതിനിടക്ക് അയാൾ സത്യൻ മാഷുടെ കൈപ്പുറത്തെ നിറ വ്യത്യാസം കണ്ടു.
"യേ ക്യാ ഹുവ ?" അയാൾ ചോദിച്ചു.
"കുച്ച് സാൽ പഹ്‌ലെ സൺ ബേൺ ഹുവ .. ഉസ്ക ദവാ ക റിയാക്ഷൻ ... " സത്യൻ മാഷ് പറഞ്ഞു.
"അബ് ക്യാ ദവാ ഡാൽതി ഹെ?"
"കുച്ച് നഹീ..."
അയാൾ കടയുടെ അകത്ത് പോയി തീരാറായ ഒരു ഓയിൻമെൻ്റ് കൊണ്ടു വന്നു.
"മുജെ ഭീ ഐസ ധ... സുന ഹെ ന ജിപ്മെർ ?"
"ഹാം.."
"വഹാം ക സ്പെഷലിസ്റ്റ് ഡോക്ടർ കൊ ദിഖായ ... എയിംസ് ക ഡോക്ടർ കൊ ഭീ ദിഖായ... ലേകിൻ ബീമാരി വഹാം ഹീ രഹാ.."
"ഹാം.." ഞങ്ങൾ മൂളി.
"അന്ത് മേം, മേരാ ഗാവ് ക എക് ഡോക്ടർ നെ യെഹ് ഓയിൻറ്മെൻറ് ലിഖ... ഖുദാ ഹെ സത്യ്... അബ് പൈർ മേം എക് ചോട്ടാ സ.." അയാൾ പാൻ്റ് പൊക്കി കാലിൻ്റെ. ഭാഗം കാണിച്ച് തന്നു.
"ആപ് ഇസ്ക എക് ഫോട്ടോ മാരോ... സാരെ ഫാർമസി മേ മിലേഗ.. സസ്ത ഭീ ഹെ..." ഇതുവരെ ഒരു ഓയിൻ്റ്മെൻ്റും മരുന്നും ഫലിക്കാത്തതിനാൽ സത്യൻ മാഷക്ക് വിശ്വാസം വന്നില്ല. ബട്ട്, കേരളത്തിലുള്ള തന്നെ കാശ്മീരിലെ ഈ മനുഷ്യനെ കണ്ട് മുട്ടാൻ ദൈവം നിയോഗിച്ചത് ഇതിനായിരിക്കുമോ എന്ന ചിന്തയിൽ അതിൻ്റെ ഫോട്ടോ എടുത്തു. ഒപ്പം അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കൂടെയും ഒരു സ്നാപ്പ് എടുത്തു.
.jpg)
"ആപ് ക നാം ?" ഇത്രയും നേരം സംസാരിച്ചിട്ടും പേര് ചോദിക്കാൻ ഒരു അവസരം തരാത്തതിനാൽ സഭ പിരിച്ചു വിടാൻ വേണ്ടി സത്യൻ മാഷ് ചോദിച്ചു.
"രമൺ ശർമ്മ" അയാൾ മറുപടി പറഞ്ഞു.
"അച്ചാ... മേം സത്യനാഥ് ഔർ എഹ് ആബിദ് സാർ" സത്യൻ മാഷ് സ്വയം പരിചയപ്പെടുത്തി.
"ആപ് ഹിന്ദു ഹെ?" ജമ്മു പൊതുവെ ഹിന്ദു ഭൂരിപക്ഷ പ്രദേശമായതിനാലാണോ എന്നറിയില്ല, രമൺ ശർമ്മയിൽ നിന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കാത്ത ഒരു ചോദ്യം ഉയർന്നു.
"മേം ഹിന്ദു.." സത്യൻ മാഷ് പറഞ്ഞു.
"ആ... ഹിന്ദു യാ മുസൽമാൻ ഹോ ഹം സബ് കോ സേവാ കർന ഹേ..." രമൺ ശർമ്മ പുതിയ ഒരു വിഷയത്തിലേക്ക് പാളം മാറ്റി. ചോദ്യത്തിൽ നിന്നും ഞാൻ പ്രതീക്ഷിച്ചതിൻ്റെ വിപരീത ദിശയിൽ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സംസാരം വന്നതിനാൽ എനിക്ക് തുടർന്നും കേൾക്കാൻ താൽപര്യം തോന്നി.
"ദേഖൊ... ഭാരത് മേം കയീ തരഹ് കി ലോഗ് ഹെ... റിച്ച് ആൻ്റ് പുവർ ... ഹം ഖാതെ ഹെ തോ ഹമാര പടോസി കൊ ഭീ ഖാന ഹെ.."
"ഹാം.."
"ലേകിൻ ആജ് ലോഗ് സബ് കമാതെ ഹെ... കമാതെ രഹ്തെ ഹെ... മർനെ മേം ക്യാ ഫായദാ ? സോജ് തെ നഹീ..."
"ഹാം..." ഞങ്ങൾ വീണ്ടും മൂളി.
"ആപ് ക ഏർണിംഗ് കിത് ന കമീ യാ ബഡീ തോ, ഗരീബ് കൊ കുച്ച് ദൊ.. മാനവ് സേവ മാധവ സേവ ഹെ.."
"യഹ് ഐസ കാം കർ രഹാ ഹെ.." സത്യൻ മാഷ് എന്നെ നോക്കി പറഞ്ഞു.
"അച്ചാ... "
ഇത്രയും പറഞ്ഞ സ്ഥിതിക്ക് എൻ്റെ പ്രൊഫൈൽ ഫോട്ടോ ഒന്ന് രമൺ ശർമ്മയെ കാണിക്കാം എന്ന് എനിക്ക് തോന്നി. രാഷ്ട്രപതി ശ്രീ പ്രണബ് മുഖർജിയിൽ നിന്നും ഇന്ദിരാഗാന്ധി ദേശീയ NSS അവാർഡ് ഏറ്റുവാങ്ങുന്ന ഫോട്ടോ ഞാൻ അദ്ദേഹത്തെ കാണിച്ചു.
"വാഹ്..!! പ്രണബ് ജി സെ... ഗ്രെയ്റ്റ് !!... തൊ ആപ് കോയി സാദാ ആത്‌മി നഹീം.. നമസ്തെ ജി..'' അദ്ദേഹം കൈകൂപ്പി. ഞാനും തിരിച്ച് കൈകൂപ്പി.
"ആപ് കിത് ന ഉമ്ര് ഹൊ ?"
"പച്ചാസ്" ഞാൻ മറുപടി പറഞ്ഞു.
"മേ കിത് ന ഹോഗ?"
"ചാലീസ് " അയാളുടെ നിൽപ്പും സംസാരവും വേഷവും വിലയിരുത്തി സത്യൻ മാഷ് പറഞ്ഞു. ഉടനെ അദ്ദേഹം തലയിലണിഞ്ഞ തലപ്പാവ് ഊരി.
"ദേഖൊ... കോയി ബാൽ നഹീം.. മേം അബ് പൈംസഡ് മേം ഹും.."
അതെത്രയാ എന്നറിയാതെ ഞങ്ങൾ പരസ്പരം നോക്കി.
"സിക്സ്റ്റി ഫൈവ്" ഞങ്ങളുടെ നോട്ടത്തിൽ നിന്നും കാര്യം മനസ്സിലാക്കി അദ്ദേഹം വ്യക്തമാക്കി തന്നു.
"സത്യൻ മാഷേ... ഇനി വിടാം..." രമൺ ശർമ്മ അടുത്ത വിഷയം എടുത്തിടുന്നതിന് മുമ്പ് ഞാൻ പറഞ്ഞു.
"യെസ്... തൊ യെ രാത് ഖുഷി ഹൊ ഗയാ.. ഫിർ ജമ്മു ആനെ മേം യാദ് കരോ... ജീവൻ ഹെ തോ മേം യഹാം മേര പ്യാര യഹ് ചോട്ട ദുകാൻ മേം ഹീ ഹോഗ" ചിരിച്ചു കൊണ്ട് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
"ഫിർ മിലേംഗ തക് ധന്യവാദ്..." അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കൈ പിടിച്ചു കുലുക്കി ഞങ്ങൾ യാത്ര പറഞ്ഞു.
പുറത്ത് പോയ എല്ലാവരും തന്നെ വെയിറ്റിംഗ് റൂമിൽ തിരിച്ചെത്തി. അടുത്ത സമയത്തൊന്നും എത്താത്ത ട്രെയിനുകളെയും പ്രതീക്ഷിച്ച് നിരവധി പേർ അവിടെ കിടന്നുറങ്ങുന്നുണ്ടായിരുന്നു.
.jpg)
അൽപ സമയം കൂടി കഴിഞ്ഞതോടെ ഞങ്ങൾ കാത്തിരുന്ന ആ അനൗൺസ്മെൻ്റ് മുഴങ്ങി.
"യാത്രിയോം കൃപയാ ധ്യാൻ ദീജിയേ ... ഗാഡി സംഖ്യ 14646 ജമ്മു സെ ചൽകർ ജലന്ധർ കെ രാസ്തെ നയീ ദില്ലി ജാനെ വാലി ഷാലിമാർ എക്സ്പ്രസ് പ്ലാറ്റ്ഫോം നമ്പർ എക് പർ ഘടി ഹെ..."
ഒരാഴ്ച കൊണ്ട് ഹിന്ദി ഏകദേശമൊക്കെ മനസ്സിലായി തുടങ്ങിയവർ എല്ലാവരും അവരവരുടെ ലഗേജ് എടുത്ത് നീങ്ങാൻ തുടങ്ങി. "മണ്ടിക്കോ, വണ്ട്യെത്തി " എന്ന ഹബീലിൻ്റെ പ്രഖ്യാപനം കേട്ടതോടെ മലയാളം തിരിയുന്നവരും പ്ലാറ്റ് ഫോമിലേക്ക് നീങ്ങി. ഓരോരുത്തരും അവരവരുടെ കാബിനിൽ കയറി സീറ്റുറപ്പിച്ചു.
വണ്ടി നീങ്ങാൻ തുടങ്ങിയപ്പോൾ ഞാൻ പുറത്തേക്ക് തലയിട്ട് വെറുതെ ഒന്ന് കൈവീശി. പ്ലാറ്റ്ഫോമിൽ കൈ വീശിക്കൊണ്ട് ഒരു സംഘം നിൽക്കുന്നു ! എല്ലാവരുടെയും മുഖം വ്യക്തമായി കാണാം - ഗുൽമാർഗ്ഗിലെ ഇഷ്ഫാഖ് , പഹൽഗാമിലെ കുതിരക്കാരൻ മഹ്മൂദ് യൂസുഫ്, ബൈസരൺ വാലിയിലെ റുബീന, കൊങ്ദൂരിയിലെ ചായക്കാരൻ മുഹമ്മദ് റംസാൻ, ഹസ്രത്ത് ബാലിലെ മത്സ്യക്കാരി ഫാത്തിമ, നിഷാത് ബാഗിലെ കഹുവവക്കാരൻ ജാവേദ് അക്തർ, ദാൽ ലേക്കിലെ ശിക്കാരി ഗുലാം അഹ്മദ്...പിന്നെ രമൺ ശർമ്മയും !!
എൻ്റെ ചുണ്ടിൽ അപ്പോൾ ഒരു ഗാനമൂറി....
"चलते चलते
मेरे ये गीत याद रखना
कभी अलविदा ना कहना
कभी अलविदा ना कहना
रोते हँसते बस यूँही तुम
गुनगुनाते रहना
कभी अलविदा ना कहना
कभी अलविदा ना कहना"
ഗംഭീര അനുഭവങ്ങളോട് കൂടിയ ഒരു യാത്ര കൂടി അവസാനിക്കുകയാണ്. കാശ്മീർ ഇനിയും എന്നെ മാടി വിളിക്കുന്നുണ്ട്. 'വീണ്ടും ഇനി ഒരു ആപ്പിൾക്കാലത്ത്..' ഞാൻ മനസ്സിൽ കുറിച്ചിട്ടു. പതുക്കെ പതുക്കെ ഞാൻ ഉറക്കിലേക്ക് ഊളിയിട്ടു.
(അവസാനിച്ചു)
1 comments:
പ്രിയരെ,
രണ്ടാം കാശ്മീർ യാത്രയുടെ വിവരണം അവസാനിക്കുകയാണ് . ആട് ജീവിതത്തെപ്പറ്റി ബെന്യാമിൻ പറഞ്ഞ പോലെ ഇത് മുഴുവനായും യഥാർത്ഥ സംഭവമല്ല. ഓരോ നിമിഷത്തിലും സഹയാത്രികരുടെ മനസ്സിൽ ഉണ്ടായതും ഉണ്ടായേക്കാവുന്നതും ഉണ്ടാകുമെന്ന് എനിക്ക് തോന്നിയതും എല്ലാം ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. എഴുത്ത് ആരെയെങ്കിലും വിഷമിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ ക്ഷമ ചോദിക്കുന്നു. യാത്രകൾ തുടരട്ടെ, അനുഭവങ്ങൾ ഇനിയും ഗംഭീരമാവട്ടെ.
Post a Comment
നന്ദി....വീണ്ടും വരിക